Plan budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego, powstały z inicjatywy wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego, przyjęty przez Sejm w lutym 1937 roku, zapoczątkował proces tworzenia własnego potencjału obronnego ówczesnej Rzeczypospolitej. W widłach Wisły i Sanu, gdzie ustanowiona została siedziba Zakładów Południowych, w ciągu niespełna 800 dni, które upłynęły od ścięcia pierwszej sosny pod budowę zakładów, do uroczystego ich otwarcia dokonanego przez Prezydenta Ignacego Mościckiego, powstał stalowowolski ośrodek przemysłowy. Wraz z nim, na terenach Puszczy Sandomierskiej urosło osiedle pracownicze, któremu nadano nazwę Stalowa Wola. Tak powstały podwaliny dzisiejszej Huty Stalowa Wola i miasta Stalowa Wola.
Już w 1938 roku w stalowowolskich Zakładach rozpoczęto montaż i testy haubicy polowej kal. 100 mm. Od tego właśnie wydarzenia liczona jest historia dzisiejszej HSW.
W 1939 roku docelowe roczne zdolności produkcyjne Zakładów Południowych określano na 480 dział polowych kal. 75 i 100 mm, 48 dział kal. 105 mm, 72 działa kal. 155 mm, 16 luf dział kal. 75 mm, 32 lufy dział kal. 100 mm, 12 luf dział kal. 155 mm oraz bliżej nieokreślone liczby luf do działek 37 i 40 mm (za J. Reszczyński – „Dzieło ludzi o STALOWEJ WOLI”).
Od uroczystości otwarcia – 14.06.1939 roku, do dnia wybuchu wojny, nie zdołano uruchomić wszystkich założonych programów produkcyjnych. Bez względu na bieg historii, już od początku istnienia, HSW była zaliczana do grona strategicznych ogniw polskiego przemysłu, pozostając tym samym w bezpośrednim związku z polityką gospodarczą i obronną państwa.
